Ik ben nu ongeveer 5 jaar werkzaam in het uitvaartwezen. De uitvaarten die ik heb verzorgd, zijn bijna allemaal Westerse uitvaarten. In deze blog vertel ik over de uitvaart van een meneer met een Armeense nationaliteit; de uitvaart van Stjopa. Een andere cultuur, andere rituelen…andere gebruiken
Stjopa was al een poos ziek en schoondochter Samantha, nam contact met mij op om de uitvaart alvast samen door te nemen. Waar wij, als Nederlanders, gebruiken en rituelen hebben, zo hebben Armeense mensen die ook. Rouwkaarten waren niet nodig. Samantha zocht zelf een mooie kist uit met een gouden kruis erop. Samen hebben we een mooi plekje op de begraafplaats uitgezocht. Er werd contact opgenomen met de verzekering om te kunnen bepalen wat het verzekerd bedrag was.
Een toen brak de laatste week van het leven van Stjopa aan. Alle familie was thuis gekomen om de laatste dagen met hem door te brengen.
Na zijn overlijden werd het huis gereed gemaakt; onder andere spiegels werden afgedekt zodat zijn ziel er niet in kon trekken, alle stoelen werden voorzien van zwarte hoezen. De deksel van de rouwkist werd iedere dag buiten naast de voordeur geplaatst om Stjopa te eren en te laten weten dat de man des huizes was overleden. Stjopa werd centraal in de kamer opgebaard zodat iedereen om de kist heen kon zitten. Iedere nacht werd er bij hem gewaakt, hij werd niet alleen gelaten.
Op de dag van de uitvaart kwamen veel mensen uit de Armeense gemeenschap naar de woning van Stjopa. Voorafgaand aan vertrek vanuit het huis, werd er op een Armeens muziekinstrument gespeeld, de duduk (een soort fluit). De laatste momenten in huis waren voor het gezin zelf. Zij zaten, in stilte, om hem heen. Toen het tijd was om te gaan, werd de kist met Stjopa naar buiten begeleid, op de schouders getild en werd met de kist, voor het huis, 3 rondjes gelopen. Alle handelingen werden zoveel mogelijk door de familie zelf gedaan.
Bij de begraafplaats begeleidden we Stjopa naar zijn laatste rustplaats terwijl de duduk speler speelde. In stilte, iedereen met zijn eigen gedachte, liepen we naar zijn graf terwijl de zon ons verwarmde met haar stralen. Na de woorden van de priester en muziek van de duduk speler, was het tijd voor iedereen om afscheid van Stjopa te nemen. Alle belangtellenden gaven een laatste kus op de kist. Iedereen was welkom bij het gezin om daar te eten en drinken. Eten en drinken na de begrafenis staat voor het laatste maal gekregen van de overledene.
Er bleven 3 vrienden om te zien hoe het graf werd gesloten. Daarna hebben we, volgens traditie, wodka bij het graf gedronken om zijn ziel te laten rusten. De helft dronken we op, de andere helft van het glaasje werd over het graf van Stjopa gestrooid. Ook was er eten aanwezig. De dag later zou de familie dit bezoek herhalen waarbij er wederom gegeten en gedronken werd, net zoals een week later. Het is een onderdeel van de 40 dagen rouw waarin er alleen zwarte kleding gedragen wordt en mannen zich niet mogen scheren. 40 dagen, de periode dat de geest erover doet om over te gaan naar het hiernamaals. Vanaf de dag van overlijden, tot een jaar erna, mogen er door het gezin geen feesten gegeven worden.
Er zal een mooie steen uitgezocht worden en de laatste rustplaats van Stjopa zal nog vele malen met liefde bezocht worden.
Een andere cultuur, andere gewoontes
Een ander afscheid dat wij gewend zijn
Echter wel een afscheid met een gouden randje
Monique Karsten uitvaartverzorging
06-23692811